Opština Žagubica zbog svog geografskog položaja bogata je prirodnim lepotama koje mame posetioce i nikoga ne ostavljaju ravnodušnim. Zelena trava i čist vazduh, pogotovo u planinskim predelima ove opštine, zdrava i ukusna hrana i specijaliteti autentični za ovaj kraj Srbije, pesma, igra, gostoprimstvo i kulturna raznolikost, doprineli su njenom turističkom razvoju.
Na turistički procvat različitih krajeva Srbije uticale su između ostalog i manifestacije različitog karaktera – sportske, gastronomske, kulturno-umetničke ili pak one koje u fokusu imaju običaje pojedinih manjina, udruženja ili zajednice. Stariji meštani pamte da su upravo takvi događaji odvajkada budili osećaj zajedništva, usmeravajući meštane da se trude i nešto zajedno stvaraju.
Danas, mnoge od njih su savremenije i prilagođene današnjem vremenu, te uz dobar marketing, privlače brojne turiste i prerastaju lokalni nivo. Ipak, zajedničko im je to što sve one, koliko god da traju, besede priče o tradiciji, kulturi i kulturnim i istorijskim vrednostima, običajima i nasleđu.
U većini sela u opštini Žagubica organizuje se po neka manifestacija, uz pomoć mesne zajednice i opštine, brojnih drugih aktera, udruženja, ali i gotovo svih meštana. To je između ostalog, prilika da turistima i gostima prikažu svoj način života, lepote i vrednosti kraja u kome žive, lokalna udruženja žena da izlože svoje proizvode i rukotvorine, kulturno-umetnička društva pokažu svoje umeće… Ujedno je to šansa i da se okupe i druže, ali i čuju priče o drugim krajevima Srbije i šire. Ipak, nisu sve manifestacije podjednako posećene, iako je trud i zalaganje ljudi oko neke ideje podjednko vredan u svim mestima u kojima se održavaju.
Manifestacije u opštini Žagubica raznolikog su karaktera, a sve se nalaze u kalendaru tamošnje turističke organizacije koja daje punu podršku.
Vladan Lazić koji je na čelu te ustanove kaže da je akcenat u ovoj opštini stavljen na manifestacioni turizam, jer na ovim događajima za kratko vreme može da se prikaže veći deo onoga što Homolje ima u ponudi.
„Kroz manifestacije gajimo i održavamo kulturu, tradiciju i običaje, ali i promovišemo našu gastronomiju koja je izuzetno karakteristična za ovaj kraj Srbije. Udruženja žena iz ove opštine na taj način dobijaju priliku da prodaju svoje domaće proizvode ili rukotvorine. Takođe, putem manifestacija jača se i ruralni turizam, jer meštani mogu da ponude i prenoćišta i domaće proizvode koje su uzgajali na svom imanju“, smatra Lazić.
Sezona ovih događaja u opštini Žagubica počinje 14. januara manifestacijom „Starci“ u naselju Vukovac, a završava se gastronomskom avanturom „Dani gljiva i bilja“ krajem oktobra u naselju Krepoljin. Turisti i meštani mogu uživati tokom godine u 14 manifestacija različitog karaktera – sportskog, običajnog, gastronomskog, kulturnog…
Tradicionalne lokalne manifestacije u ovom kraju Srbije uglavnom privlače meštane, ali i radoznale stanovnike drugih krajeva Srbije, jer su specifične i jedinstvene u državi. „Priveg“ i „Starci“ su upravo takvi događaji.
„Pojedini seoski običaji, prerasli su u manifestacije. U mnogim krajevima Srbije postojali su raznoliki običaji koji su iščezli, ljudi ne obraćaju pažnju, a mi smo želeli da ih negujemo i sačuvamo“, kaže direktor Turističke organizacije Žagubica.
Mnogi događaji poprimili su i međunarodni karakter, te u ovu opštinu iz godine u godinu dolazi sve veći broj stranih turista, a naročito ovdašnja dijaspora. Ovakve manifestacije i njihovi organizatori u opštini Žagubica dočekuju i po više hiljada gostiju.
„Sabor „Vrela Homolja“ je najstarija manifestacija u opštini, a ove godine održava se 19. put. Ona je poprimila međunarodni karakter, jer imamo goste čak iz skandinavskih zemalja, kao i regiona. Ujedno je i najposećenija, bude i do 10.000 gostiju u toku jednog dana i do 1.200 učesnika. Pored nje, međunarodni karakter imaju i „Dani proje i sira“, navodi Lazić.
On je zadovoljan brojem turista koji iz godine u godinu posećuju tamošnje manifestacije, a za njihovo održavanje neke lokacije na kojima se organizuju su, kako kaže, već male. Razlog leži u sve većoj promociji, pogotovo putem društvenih mreža, ali i na sajmovima turizma, naročito u Beogradu. To doprinosi i razvoju ostalih grana turizma u ovoj opštini, te posetioci manifestacija često obilaze i druge krajeve Žagubice, što je veliki benefit za sve.
Cilj Turističke organizacije Žagubica je već nekoliko godina, po rečima direktora, da uvede manifestacije u svakom selu u ovoj opštini.
„U nekim selima ne postoje manifestacije, poput Ribara i Izvarice, jer na to utiče odliv stanovništva. Ostao je mali broj mladih, koji imaju volju, ali im treba podrška. U planu su manifestacije koje bi od sledeće godine trebalo da počnu da se održavaju i u ovim mestima“, najavio je Lazić.
„Noć u Gornjaku“, „Dani gljiva i bilja“, „Sabor frulaša“, samo su neke od manifestacija o kojima ćemo pisati u narednim tekstovima, sa ciljem da istaknemo značaj održavanja ovakvih događaja. On se između ostalog ogleda i u tome što se na ovaj način mlađim naraštajima prenose neke stare i zaboravljene priče i tradicija, a starijima daje mogućnost da ih nekome ispričaju, te su svojevrsno ogledalo sadašnjih i minulih vremena.
Ovaj tekst nastao je u sklopu projekta „ Lokalno i domaće – šansa za Žagubicu” po osnovu Konkursa o sufinansiranju projekata iz budžeta opštine Žagubica radi ostvarivanja javnog interesa u oblasti javnog informisanja u 2024. godini.
– Stavovi izraženi u podržanom medijskom projektu ne predstavljaju nužno zvaničan stav Opštine Žagubica.
