U Narodnom muzeju u Smederevskoj Palanci otvorena je izložba „Mnemoneye / Memento / Seti me se – Geme i kameje iz antičke zbirke Narodnog muzeja Požarevac“, autora Teodore Branković, muzejskog savetnika – arheologa.
Otvaranje izložbe održano je u godini kada se širom Srbije obeležava „Godina arheologije“, što ovom događaju daje poseban značaj.
Autorka izložbe naglasila je da ova izložba predstavlja nastavak uspešne saradnje Narodnog muzeja Požarevac i Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci. Ona je podsetila da geme i kameje nisu samo dekorativni predmeti, već malena umetnička dela koja nose lične, religijske i kulturne priče zaostavštine antičkog sveta.
Antička zbirka Narodnog muzeja Požarevac sadrži ukupno 107 gema i kameja – 85 gema i 22 kameje, uključujući pet vitreja, a predmeti potiču sa značajnih arheoloških lokaliteta u Braničevu: Viminacijuma, Lederate, Municipijuma i Marguma. Datiraju iz perioda od prvog do četvrtog veka. Većina eksponata izrađena je od poludragog kamenja – ahata, karneola, ametista, jaspisa, opsidijana, gorskog kristala, dok je manji broj izveden u staklenoj pasti ili belom kvarcu. Posebno se izdvaja najstarija kameja sa predstavom Agripine Starije, iz prve polovine prvog veka.
Geme, kod kojih je predstava urezana u površinu kamena, odlikuju se visokom tehničkom preciznošću i motivima kao što su mitološke scene, portreti careva, predstave božanstava, natpisi i gnostički simboli. Kameje, izvedene u reljefu u više slojeva kamena, pripadale su luksuznom nakitu i često prikazuju ženske portrete, Meduzu ili genija smrti. Ovi minijaturni radovi svedoče o razvijenoj gliptičkoj tradiciji u rimskim provincijama.
Kroz ovaj pažljivo odabran segment zbirke, autorka nastoji da publici približi virtuoznost izrade, lepotu motiva i moć simbolike koju ovi predmeti nose. Oni omogućavaju jedinstveni uvid u religijski, društveni i umetnički život na prostoru Gornje Mezije.
Na izložbi je predstavljeno 51 gema i kameja, kao i 22 tematska postera sa detaljnim pojašnjenjima, ikonografskim i religijskim tumačenjima i istorijskim kontekstom. Autorka je istakla da se nada da će posetioci u ovim predmetima pronaći inspiraciju, fascinaciju i priliku da otkriju nove slojeve antičke kulture.
Izložba je otvorena za publiku do 12. decembra.
