Oktobar se, kao Međunarodni mesec borbe protiv raka dojke, obeležava u mnogim zemljama širom sveta, kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost ove bolesti i podigla svest o značaju prevencije, ranog otkrivanja i pravovremenog započinjanja lečenja osoba obolelih od karcinoma dojke.
Važno je napomenuti da kada se otkrije na vreme rak dojke je izlečiv u više od 90 odsto slučajeva, jer su tada terapijske mogućnosti veće i lečenje efikasnije, čime se podiže kvalitet života obolelih žena i njihovih porodica.
Rak dojke predstavlja najčešće maligno oboljenje širom sveta i vodeći uzrok obolevanja i umiranja od malignih bolesti u ženskoj populaciji, što ga čini jednim od najznačajnijih javnozdravstvenih problema na globalnom nivou.
Prema poslednjim dostupnim podacima Svetske zdravstvene organizacije i procenama Međunarodne agencije za istraživanje raka (eng. International Agency for Research on Cancer – IARC), u svetu je, od raka dojke, tokom 2022. godine registrovano oko 2,3 miliona novoobolelih žena svih uzrasta i oko 670.000 umrlih žena.
U Evropi je, u 2022. godini, registrovano više od pola miliona novoobolelih i više od 144.000 umrlih žena od raka dojke.
Prema podacima Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batutˮ, rak dojke predstavlja vodeći maligni tumor u obolevanju i umiranju žena u Srbiji: u Republici Srbiji 2022. godine registrovano je 4.489 novoobolelih i 1.646 umrlih žena od raka dojke. Stopa obolevanja od raka dojke kod žena u Republici Srbiji iznosila je 72,2 na 100.000, a stopa umiranja 19,2 na 100.000 žena.
U toku 2023. godine, broj novoobolelih žena od raka dojke bio je u Braničevskom okrugu 114 a u Podunavskom okrugu 117, a broj umrlih žena od raka dojke iste godine u Braničevskom okrugu iznosio je 40, a u Podunavskom okrugu 45.
Žene u Srbiji se prema procenama Globalne inicijative za karcinom dojke Svetske zdravstvene organizacije nalaze u srednjem riziku obolevanja i visokom riziku od umiranja od ove maligne lokalizacije.
Danas postoje čvrsti dokazi da su najvažniji faktori rizika za nastanak karcinoma dojke pored ženskog pola, starije životno doba, genetska predispozicija, dužina reproduktivnog perioda, broj porođaja, godine pri rođenju prvog deteta, gojaznost, pušenje, egzogeni estrogeni, konzumacija alkohola, proliferativne bolesti dojke, karcinom kontralateralne dojke ili endometrijuma, izloženost zračenju, fizička neaktivnost i uticaj geografskog podneblja. Neke od ovih faktora nije moguće menjati, dok je na druge moguće uticati. Visoka učestalost obolevanja od raka dojke mora se u izvesnoj meri pripisati činjenici da do danas nisu otkriveni ili do kraja razjašnjeni svi uzroci njegovog nastanka, što dodatno naglašava da je pored mera primarne prevencije od ključnog značaja rano otkrivanje raka dojke.
Prema kriterijumima Nacionalnog programa za rano otkrivanje karcinoma dojke, ciljnu populaciju u organizovanom skriningu čine žene uzrasta od 50 do 69 godina.
Otkrivanjem raka dojke u ranoj fazi bolesti znatno se povećava uspešnost lečenja. Pravovremenom primenom odgovarajuće savremene terapije i daljim kontinuiranim tretmanom, moguće je značajno unaprediti zdravstveno stanje i kvalitet života obolelih žena.
