Najvažnije
How Good Of A Friend Are You Really?
U požarevačkom Centru za kulturu danas je održana svečana akademija povodom 200 godina od osnivanja prvog Nahijskog suda u Srbiji sa sedištem u Požarevcu.
Po rečima sudije Dragana Vučićevića, predsednika Višeg suda u Požarevcu, prvi Nahijski sud ustanovljen je davne 1821. godine, ali zbog epidemije koronavirusa tokom 2021. godine obeležavanje ovog datuma nisu mogli da organizuju u godini samog jubileja.
Značaj osnivanja ovog suda u Požarevcu je veliki, između ostalog, zbog toga što je tada prvi put u istoriji sudovanja u Srbiji odvojena sudska od upravne vlasti.
“Istorija prava je istovremeno i istorija države, ali i srpskog društva i kulture. Osnivanje prvih sudova u Srbiji izraz je potrebe i htenja naroda da uporedo sa borbom za slobodu stvara i osnove za izgradnju savremene države. Jedan od prvih i najznačajnijih koraka na tom putu jeste donošenje ukaza kneza Miloša Obrenovića 7. maja 1821. godine o osnivanju prvog Nahijskog suda u Srbiji sa sedištem u Požarevcu pod nazivom “Sovjet požarevački”. Prema istorijskim podacima, ovaj sud je imao dva kneza, jednog pisara i dva pandura”, ispričao je Vučićević.
Po njegovim rečima, on je bio jedan od retkih magistrata koji je skoro odmah po osnivanju (bio je smešten u Bogićevoj kući koja se nalazila u dvorištu sadašnje Politehničke škole) imao svoj pečat i delovodni protokol.
“Knez je prilikom njegovog osnivanja propisao da sudije stalno prebivaju u mestu gde su opredeljeni, da budu čestni i pošteni i u sudijskim poslovima koliko-toliko vešti. Ubrzo po osnivanju knez Miloš je 27. jula 1821. godine doneo akt kojim je utvrdio nadležnost suda i za glavnog Nahijskog kneza postavio Josifa Milosavljevića”, objasnio je predsednik Višeg suda u Požarevcu.
Sud je radio pod brojnim imenima i to, između ostalih: Sovjet požarevački, Magistrat nahije požarevačke, Sud nahije požarevačke, Ispravničevstvo okružja požarevačkog, Magistrat okružja požarevačkog, Sud okružja požarevačkog, Okružni sud u Požarevcu, Požarevački prvostepeni sud, Sreski sud u Požarevcu, Opštinski i Okružni sud u Požarevcu i danas Osnovni i Viši sud u Požarevcu.
Vučićević je istakao da je sudstvo stub i bedem svake ozbiljne, moderne i demokratske države, a da je njegova uloga da nivou države garantuje pravilnu primenu zakona na objektivan, nepristrasan, efikasan i pravičan način.
Dragan Vučićević
Vesna Subić, sudija Vrhovnog suda Srbije, rođena Požarevljanka, istakla je da je te 1821. godine iz Požarevca počela da se formira i razvija mreža sudova u Srbiji sve do osnivanje Vrhovnog suda 9. septembra 1846. godine.
“Ta mreža sudova se menjala, menjali su se nazivi sudova, ali je suština ostala ista - postojali su, a i sada postoje, sudovi prvog i drugog stepena i Vrhovni sud kao najviši sud u državi Srbiji”, rekla je Subić.
Vesna Subić
Zorana Delibašić, predsednica Visokog saveta sudstva, rekla je da obeležavanje 200 godina rada i delovanja pravosudnih organa u Braničevskom okrugu predstavlja značajan društveno-politički i kulturni događaj.
“U vreme osnivanja prvog Nahijskog suda u Požarevcu u Srbiji nisu postojali Ustav i pisani zakoni, a od sudija se tada zahtevalo da budu čestiti i pošteni ljudi i da sude po zdravom razumu. Danas Srbija ima pisani Ustav, zakone i kodeks sudijske etike, ali se od sudija i danas zahteva da sude čestito i pošteno, budu stručne, odgovorne, dostojne i urade nešto što je nekada jako teško uraditi – da pokušaju da pomire zakon i pravdu”, rekla je Delibašić.
Zorana Delibašić
Viši sud u Požarevcu i Istorijski arhiv Požarevac predstavili su naučnu monografiju „200 godina od osnivanja prvog Nahijskog suda u Srbiji - u Požarevcu 1821-2021“.
Objavljena je u ediciji Istorijskog arhiva Požarevac „Posebna izdanja“, pod pokroviteljstvom grada Požarevca i Ministarstva pravde Republike Srbije, a više o tome pročitajte OVDE.
“Pored organizacije delovanja požarevačkog Nahijskog suda i tamošnjeg Okružnog suda, autori su u skladu sa dostupnim arhivskim materijom predstavili i rad sudija i sudskih činovnika, ali su uz obilje iznetih statističkih podataka potkrepili uspešnu sudsku praksu koja se isto tako odvijala u okviru požarevačkog suda u toku dva veka njegovog postojanja”, istakao je Aleksandar Rastović, direktor Istorijskog instituta Beograd, u ime recenzenata.
Aleksandar Rastović
Za kulturno-umetnički program bio je zadužen Umetnički ansambl Ministarstva odbrane „Stanislav Binički“.
